ลิมิตสวิตช์
ลิมิตสวิต
limit switch
ลิมิตสวิต คือเซ็นเซอร์หรือตัวสวิตช์ที่บอกตำแหน่งสุดของการเคลื่อนที่ของบานประตู (ตำแหน่งเปิดสุด / ปิดสุด) ให้คอนโทรลบอร์ดของมอเตอร์หยุดหรือย้อนกลับ เพื่อไม่ให้ประตูชนกรอบ/ไหลเกินตำแหน่ง ประเภทที่พบบ่อย Mechanical limit switch (สวิตช์กล) ปุ่มกดหรือคันโยกแบบกลไก ถูกกดเมื่อบานมาถึงตำแหน่ง Magnetic limit (แม่เหล็ก + reed / hall sensor) แม่เหล็กติดบนบาน ประสานกับตัวรับบนตัวเครื่อง (ไม่ต้องสัมผัสโดยตรง) Electromechanical encoder / rotary encoder / electronic limit — วัดตำแหนดโดยนับรอบ/พัลส์ของมอเตอร์ (บางระบบไม่มีสวิตช์ภายนอก) Optical / photo sensor (น้อยกว่า) — ใช้แสง/โฟโต้อิเล็กทริกในการอ่านตำแหน่ง
หน้าที่หลัก
กำหนดตำแหน่งหยุดเปิดและปิดอย่างแม่นยำ ปกป้องประตูไม่ให้ไหลเกิน/ชนกรอบ ทำให้การเซ็ตค่าการเดินของมอเตอร์แม่นยำขึ้น (ร่วมกับการตั้งค่า slow/soft-stop)
อาการเมื่อลิมิตสวิตมีปัญหา
ประตู ไม่หยุด หรือหยุดผิดตำแหน่ง (ชนกรอบ) ประตู หยุดก่อนถึงตำแหน่ง หรือเปิดไม่สุด ประตู สลับทิศทางผิด หรือคอนโทรลเด้ง error ระบบแสดง erro r code ที่เกี่ยวกับ limit / end-stop วิธีตรวจสอบเบื้องต้น (ปลอดภัยก่อนทำ) ตัดไฟหลักก่อนเสมอ (220VAC) — ปลอดภัยเป็นข้อแรก ตรวจเช็กการยึดของแม่เหล็ก / ขาตั้ง / สวิตช์กล ว่าแน่นหรือหลวม ถ้าเป็นสวิตช์กล: กดด้วยมือดูว่ามีการคลิกหรือไม่ (ถอดฝาครอบออกถ้าจำเป็น) ถ้าเป็นแม่เหล็ก: เคลื่อนประตูช้าๆ ดูว่าตัวรับอ่านเมื่อแม่เหล็กผ่านหรือไม่ (gap ประมาณ 3–10 มม. ขึ้นกับรุ่น) วัดความต่อเนื่อง (continuity) ด้วยมัลติมิเตอร์ที่ขา switch ขณะขยับแม่เหล็ก/กดสวิตช์ — ควรเห็นการเปลี่ยนสถานะ (open ↔ closed) ตรวจสาย สายต่อพัง ขั้วหลวม หรือคอนเนคเตอร์มีสนิม/ความชื้น — ซ่อม/เชื่อมใหม่ถ้าจำเป็น
วิธีตรวจสอบเบื้องต้น (ปลอดภัยก่อนทำ)
ตัดไฟหลักก่อนเสมอ (220VAC) — ปลอดภัยเป็นข้อแรก ตรวจเช็กการยึดของแม่เหล็ก / ขาตั้ง / สวิตช์กล ว่าแน่นหรือหลวม ถ้าเป็นสวิตช์กล: กดด้วยมือดูว่ามีการคลิกหรือไม่ (ถอดฝาครอบออกถ้าจำเป็น) ถ้าเป็นแม่เหล็ก: เคลื่อนประตูช้าๆ ดูว่าตัวรับอ่านเมื่อแม่เหล็กผ่านหรือไม่ (gap ประมาณ 3–10 มม. ขึ้นกับรุ่น) วัดความต่อเนื่อง (continuity) ด้วยมัลติมิเตอร์ที่ขา switch ขณะขยับแม่เหล็ก/กดสวิตช์ — ควรเห็นการเปลี่ยนสถานะ (open ↔ closed) ตรวจสาย สายต่อพัง ขั้วหลวม หรือคอนเนคเตอร์มีสนิม/ความชื้น ซ่อม/เชื่อมใหม่ถ้าจำเป็น
ปัญหาทั่วไปและการแก้ไขด่วน
แม่เหล็กหลุด → ตอกยึด/ใช้ขาตั้งใหม่/เปลี่ยนแม่เหล็ก สวิตช์กลติดขัดหรือชิ้นส่วนสึก → เปลี่ยนสวิตช์ใหม่ (เป็นอะไหล่ง่ายและราคาไม่สูง) สายขาด/คอนเนคเตอร์ลุ่ย → ต่อสายใหม่ ใช้หุ้มกันน้ำถ้ากลางแจ้ง ถ้าใช้ encoder แล้วตำแหน่งเพี้ยน → เช็กเฟือง, สายพาน, หรือ calibration ในคอนโทรลบอร์ด
คำเตือนด้านความปลอดภัย
ก่อนจะจับ ต้อง ตัดไฟหลัก และ ปล่อยประจุคาปาซิเตอร์ โดยใช้ resistor เหมาะสม (เช่น 10kΩ/2W) หรือให้ช่างมืออาชีพทำ ถ้าไม่มั่นใจหรือไม่ชำนาญ ให้เรียกช่างไฟ/ช่างมอเตอร์ อย่าทำเองถ้าไม่รู้วิธี — การทำผิดอาจทำให้ถูกไฟดูดหรือทำให้อุปกรณ์เสียหาย
เมื่อควรเรียกช่าง
ถ้ามีการต่อไฟ/วงจรภายในคอนโทรลบอร์ด ในกรณีไม่ชำนาญอย่าถอดวงจรเอง ปัญหาที่เกิดจากบ อร์ดคอนโทรล (error code ซับซ้อน) หรือมอเตอร์มีอาการไฟฟ้า/ความร้อนผิดปกติ ต้องเปลี่ยนชิ้นส่วนด้านกลไกที่ยาก เช่น แกน เกียร์ หรือเบรกแม่เหล็ก
สรุปเช็คลิสต์ด่วนก่อนทดสอบ
✅ ตัดไฟก่อนทำการตรวจ
✅ ตรวจการยึดแม่เหล็ก/ขาตั้ง/สวิตช์ให้แน่น
✅ ตรวจ gap และ alignment
✅ วัด continuity ที่สวิตช์/รีดด้วยมัลติมิเตอร์ขณะขยับ
✅ ถ่ายรูป/จดยี่ห้อรุ่นแล้วติดต่ออะไหล่ตรงรุ่นหากจำเป็น
